Guorba duoddariid ja mehciid eana

Bátneduoddara guovllu báktevuođđu gullá eanaš granulihtta avádahkii, mii ollá Davvi - Norggas Suoma Sámi bokte Guoládahkii. Granulihtta dagaha goida ja suvrra šaddoeatnama, man dihte eai leat olu šattut ja šlájat. Meahcci juohkása eatnamiid bealis davveoasi duoddariidda ja máttaoasi váriide. Meahci alimus duottar lea Bátneduottar (531 m).

Guorba duottarduovdda, man guovdu vári goappaš beale ravddain lea čiekŋalis ávžžit, mat ovttastuvvet gasku gova bastilis golmmačiegagin; báikki namma lea  Kulmakuru.
Guovllu čázit golget eanaš Anárjávrái, mii gullá Báhčaveaijoga čázádahkii. Avviljohka oalgejogaiguin lea meahcceguovllu dehaleamos johka. Jávrriin dehalepmosat leat Bátnejávri, Karehjävri ja Rávdojávri. Eatnama loktaneapmi lea dagahan dan, ahte maŋimuš jiekŋabaji maŋŋá mearra lea guođđán luottaid joba 152 m bajábeallái meara. Avviljoga Ryettikuoškâ gáddesteallit leat šaddan meara áigge.

Davviguovllu beahcevuovdi

Jiekŋabaji maŋŋá beahcevuvddiid ja soahkevuvddiid viidodagat leat molsašuddan olu Bátneduoddara guovllus. Dán áigge guovllus leat Anárii mihtilmas guorba várit ja alážat, gos dárkkes šattut šaddet stuorra johkalegiin. Okta fiinásamos johkalegiid šlájain lea gonagasačoalči, man Linne dolin nammadii Ruoŧa gonagasa Kaarle XII gudnin. Johkalegiin šaddet maiddái vilgesbeaivečalbmi, olbmoborranrássi, duottarsáhpal, jeaggečáhput ja guolbbačoalči. Duoddariid čábbudahttet rievssatmuorji, duolbadaŋasja váravárpá.

Beahcemeahcit leat Bátneduoddara meahcceguvlui mihtilmasat. Meahccebuollimat leat hábmen meahci erenomážit 1700-logus, man dihte sullii 250-jahkásaš meahcit leat dábálaččat. Avviljoga máttabealde leabbanit áhpejeakkit, gos lea fiinnis jekkiid ja guolbaniid herven guovlu. Bohccuide áhpejeakkit leat dehalaš geasseguohtoneatnamat, muhto geassit doppe lea váttis olbmui vánddardit.

Bajábealde govvejuvvon dálveduottarduovdda, jeakkit dehe čázádagat leat vilges viidodagat ja hárvves muorat dieppet-dáppe.

Mehciid ja duoddariid lottit

Bátneduoddara meahci eallit leat dábálaš boreálalaš beahcevuovddi šlájat. Lottit leat davvin johtán olbmuide oahppásat. Guossavuovddis sáhttá oaidnit stálobeibboža, čáihnni ja bigána. Johtti beaivválaš ustibat leat rievssat, gaccepaš ja guovssat. Boaimmáža sattáhallama sáhttá geahčadit duoddariin, ja maiddái goaskimis lea meahcis bessenbáiki. Jekkiin ja duoddariin giddejit fuomášumi maiddái jidnes guškkástat ja bižus.

Cugŋo nalde čillas vilges loddi, rievssat, man julggiin lea uvjagovččas ja oaivi ja raddi ruškat, čalmmi bajábealde rukses cáhcu.

Avviljohka - gollejohka

Avviljohka álgá čáhcejuogaguovllus Eanodaga Bealdoduoddaris ja dat golgá Leammi álbmotmeahci lullioasi ja Bátneduoddara meahcceguovllu rastá. Buohkanassii johkii gárta guhkkodahkan 184 km. Johkaleagis eai leat orrunviesut go dušše moadde dálu ovdal go dat olle Avvilii, Anára gieldda hálddahusguovddážii. Anárjávrái luoittedettiin Avviljohka hábme áibmadas njálmmádatguovllu ja báikkálaš loddeparadiissa. Go johka golgá ássameahttun eatnamiid rastá, ii dan gátti badjin jovssa biillain go dušše Anára ja Gihttela gaskasaš luotta nalde Avvil Máhtes ja Guhtura gilis.

Suoma beakkáneamos gollejohka golgá čuohtejahkásaš gollešáviheami dáhpáhusbáikkiid ja dáláš gollerogganeatnamiid rastá. Golleroggit barggadit ain aktiivvalaččat vuoluštanbáikkiineaset oalgejogaid guoras. Joga ivdnás historjá biebmá miellagovahallama ja dan duovdagat leat rámšasepmosat ovdal go johká golke ja njaŋggirda Avvila guovddáža lahkosiin ja joga njálmmádatguovllus. Easka maŋimus golmma miilla mátkkis johka govdu ja oažžu gáddásis ássama. Loahpas dat viidu njealjáhaskilomettariid viiddes njálmmádahkan, mii hápmáhuvvá luktás ja soahkás sulluin ja njárggain. Daidda sáhttá oahpásnuvvat dušše čáze mielde.

Avviljoga čázit luitet Anárjávrri ja Báhčaveaijoga bakte Jiekŋamerrii. Anárjávrri luonddudillái váikkuha dulvadeapmi, mii dahkkojuvvo Báhčaveaijoga fápmorusttegiid čáhcefuorkuma dássema dihte. Čáhcegierraga loktaneapmi álgogease váttásnuhttá coages gáttiin lottiid bessema. Maiddái guollemáddodahkii čáhcedulvadeapmi váikkuha. Avviljoga njálmmádatge ii sesto dulvadeami váikkuhusain, muhto dattege dat lea okta Anára mearkkašahttimus loddečuozáhagain. Meallunjohtolaga lea Avviljoga álkimus áálggahit Avvil Máhtes dehe Guhturis ja joatkit das Anárjávrri rádjái. Johtolaga guhkkodat Guhturis Avvilii lea 70 km. Aivve álggahalli mealluid johtolat Avviljohka ii leat. Guhtura ja Avvila gaskkas leat 30 guoikka ja allodaterohus lea 82,5 mettara. Vaikko Avviljohka leage geasset coagis ja geađgái, de dan sáhttá luoitit miehtá geasi.