Juvdujoga bálggis

-Merja Aletta Ranttila govven luonddubálggis muitala anáraččaid ruovttujogas

Luonddu- ja kulturbálggis manná Juvdujogagátti mielde. Bálgá távvalat muitalit muitalusaid Juvdujoga girjásvássánáiggis. Materiála lea čoggojuvvon báikkálaš olbmuid ja Juvdujoga johttiidjearahallamiin ja girjjálašvuođas. Juvdujoga -bálggis lea vuosttas ja áidnaluonddubálggis, man teavsttat leat maiddái anárašgillii. Govvemis vástidaanárlaš dáiddár Merja Aletta Ranttila.

Merja Aletta Ranttila govvemat Juvdujoga luonddu -ja kulturbálga alde.

Juvdujohka, jogaidjohka, lea anáraččaidruovttujohka. Juvdujoga guovlu lea álo leamaš gávnnadanbáiki, ja go olbmot leatdeaivvadan, de lea maiddái máinnastuvvon. Bálgá oahpistantávvaliidda leatčohkkejuvvon muitalusat Juvdujoga johttiid ja dáhpáhusaid birra ja maiddáiguolástusas.

Geasi áigge Juvdujoga gáttiin liđđotboallorásit ja čázis njuikot hárrit. Čakčat Juvdujoga gáttiin ja čáziid aldejohtet guolásteaddjit, ja go guovžur ain dohppe, de bárggáda gulla. Ruški gošaddá, de lageš- ja suhpevuovddit leat jos guđe ivdnái. Dálve áigge bálggis lea álkit johtit ja doppe leat maid čuovggat. Sáhttát maid liikostallat luondu čábbodahkii ja ohcat gos guovssahasat oidnot almmis.

Máđija govvádus

Juvddu máttagátti johtolat vuolgá Saarikoskentie-luottas, sullii kilomehtera duohkin Siida museas. Bálgá vuolggasadji lea Saarikoskentie-geainnu gurot bealde veháš ovdal FGDL/RKTL guollešaddadanlágádusa. Anára guollešaddadanlágádusa oahpistantávvala maŋŋá johtit sullii 600 mehtera ja boahtit rabas sadjái, mas bálggis joatká. Sullii 300 mehtera maŋŋá bálggis jorggiha gurot guvlui. Vuolginsajis 2,2 km maŋŋá boahtit Aksela lávvui. Lávus lea vel mátki 550 mehtera njoammelguoikka šaldái. Bálgás Suologuoikkas Njoammelguikii leat čuovggat ja dat dollojuvvo rabasin muohttagis.

Njoammelguoikka heaŋggošalddi maŋŋá juvddu bálggis mohkohallá joga davábeali gátti mielde, gos čuovvut oránša ivdnásaš oahpistanmearkkaid. Njoammelguoikkas Juvdujoga davábeali gáttis lea dolastallansadji ja lávvobealli. Sulaid 100 mehtera lávus lea gárdi, mas ovddos bálggis manná 180 mehtera duohkái gos lea geinnodagaid bálggesearru, gos bálggis manná Ohcomaššii. Njoammelguoikka lávus sullii 1,6 kilomehtera duohkin boahtit čievrageidnui, man mielde vázzit sullii 600 mehtera. Bálggis basku ja joatkašuvvá vustolahkii beahcevuovddis ja boahtá E75-/E4-geidnui aiddo Siida-musea davábealde.

Gihttel-luoddaguoras lea rabas bálggis Njoammelguoikka šalddi lusa. Bálgá mielde beassá vehkiin maid rullastuoluin dahje mánáid jorriiguin. Bálgá davábeali geažis Njoammelguoikkas Hoaššaláddui bálgá ala lea biddjon bajildus.

Merja Aletta Ranttila muitala sápmelašvuođas sániiguin ja govaiguin

Luonddubálgá lea govven Merja Aletta Ranttila(r. 1960), dovdoseamos sámi govvadáiddár Suomas. Ranttila lea šaddan dovddusinhearkkes sámefáttát govaidisguin ja dovdduidečuohcci linodujiidisguin. Son leamaiddái govven sámi girječálliid dujiid ja sámegielat oahppamateriála.

Ranttila ii leat áŋgiruššan duššegovvadáidagiin, muhto lea maiddái almmustuhttán 1990-logus sámegielatÁnde-girjjid. 1999:s olggosaddojuvvon girji Iežan govva Merja Ranttila birrasisdoallá maiddái dáiddára iežas divttaid ja govaid. Ranttila lea dáidagisttismannan čađa nuorravuođa vásáhusaidis ja váldán beali maiddái áigeguovdilisáššiide, dego sođiide ja birasroasuide. Morašmielalaš ovdanbuktinvuogivuostedeaddun su dujiin lea dáid jagiid vuhttogoahtán ođđalágan čielga šerresvuohki oaidnit áššiid, mii boahtá ovdan maiddái Juvdujoga luonddu jakulturbálgá govvideamis.