Lassedieđut Šuoma nuortalašgietti historjjás

Ovdal nuppi máilmmisoađi Beahcán lei nuortalaččaid ássanguovlu. Go Suopma massii soađis Beahcáma Sovjetlihttui, de nuortalaččat sirdojuvvojedje eret ovddeš ássanguovlluineaset. Maiddái Semenoffa bearaš massii guovlluluohpademiin iežas ruovttuguovllu, bohccuid ja measta buot eará opmodaga. Eváhkkoáiggi maŋŋá sii eai beassan šat iežaset ruovttuguvlui, ja nuba sii ásaiduvve Suoma beallai nu lahka go vejolaš iežaset ovddeš ássanguovllu ja luonddudilálašvuođaid dáfus seammasullasaš guovlluide. Ođđavisttit Šuoma Goahtejávrris huksestuvvojedje johtilit, vuosttasin ceggejuvvui lavdnjegoahti. Viesuin šadde uhcibut go Semenoffiin ledje leamaš Suonnjelis. Ássanbáiki bázii maiddái vehá gaskan, dasgo dat lei anus dušše golmma geasi áigge. Dálvebáiki Semenoffiin lei 12 km:a duohken Lohtu gáttis Oskarinkoskis lahka Šuoma njálmmi. Dálvebáikái fárrejuvvui fatnasiin borgemánu loahpas ja geassebáikái máhccojuvvui fas miessemánus.

Nuortalašgiettis leat ássan Oudas (r. 1876) ja Natalia (r. 1873) Semenoff ja sudno nieida Maria ja bártniguovttos Pietari ("Päett", r.1921), Iivana ("Uts-Evvan", r. 1908) ja Ivan (Jõnn-Evvan). Biehtára bearrašii gulle eamit Helena (r. 1924, nieidagoargu Fofanoff) ja Iivana bearrašii eamit Eufrosimia (r. 1908) ja guokte nieidda ja bárdni. Ivana (Jõnn-Evvan) bearrašii eamit Fedosia, njealje nieidda ja guokte bártni. Maiddai Oudasa ja Natalia nieiddabártnit Ontrei ja Eljas gulaiba dán bearrašservošii.

Golbma vánddardeaddji beahcevuovddis. Okta sis dutká boares muoras ja darffis ráhkaduvvon lávu.

Oppa ássanbáikki lea birastahttán s. 1,5 km:a guhkkosaš boazoáidi, ng. riekkesáidi, mas leat leamaš golbma verráha. Áiddi lulábealli Goahtejávrri ja Mukkaperäjärvi gaskasaš čoalmmis lea leamaš sávzzaid guohtoneanan, gosa dat suvdojuvvojedje fatnasiin. Áiddi oarjedavábeale láddoža birra lea leamaš sierra gárdi. Boazogárdi lea geavahuvvon Semenoffiid eretfárrema maŋŋá Sámi bálgosa gaskaboddosaš rátkingárdin.

Nuortalašgieddi lea ordnejuvvon ee. 1981:s Máilmmi Luondduvuođđudusa Suoma ruhtaráju álbmogasleairrain. Nuortalaččat Pietari Semenoff ja Matti Sverloff leigga álbmogasbargguin oahpaheaddjin ja historjjá dovdin. Museovirasto ja Meahciráđđehusa Lappi luonddubálvalusat fuolahit dál visttiid ja ássangietti birrasa bajásdoallamis.

Barta ja sávdni leat huksejuvvon ođđasit 1983:s. Daid geavahit álbmotmeahci bargoveaga gozihandoarjjabáikin.