Väʹččer kääzzkõõzz

Äʹššneǩ-kääzzkõs da vuäʹpstõs

Stuällõõttmõš, pävvrõõššmõš da jeävvsi vuästtmõš

Tollsââi

  • Tollsââʹjjpääiʹǩ, koin ââʹnet huõl lie Aanarjääuʹrest Čueʹlsmueʹtǩ da Pisternjaarǥ meäʹccǩeâmpai di Nammijääuʹrest Piilola meäʹccǩeâmp luʹnn. Aanarjääuʹrest lie määŋg huõllum tollsââi da meäʹccǩeâmp. Ââldmõsân Njeäʹllem lij Spein-njaarǥ kueʹtt da võõnâskõhttpäiʹǩǩ, koozz lij nuʹt 5 ǩm mäʹtǩǩ.
  • Njeäʹllem vuõjtemkueʹbrest lij huõllum tollsââʹjj da kååvaspieʹll.
  • Riikk jânnmin Pâjj-Lappist lij Meäʹcchalltõs ouddam lååʹv tool raajjmõʹšše riiʹssid da ååuʹsid ââʹneeʹl nõtta jeeʹres lååʹv. Tuäivvap, što ââʹnet pâi huõllum tollsââʹjid jõs tõt lij vueiʹtlvaž.
  • Äävtool raajjmõš kuõrbbvaartõõzz äiʹǧǧen lij kiõlddum še tollsââʹjjpaaiʹǩin. Reissǩeʹttemneävvaid vuäǯǯ kuuitâǥ ââʹnned.

Juukkâmčääʹcc

Vuuʹd čääʹʒʒ lie juukkâmnalla. Kuuitâǥ laadduin, kooi čääʹʒʒ ij koolǥ ij kaʹnnet juukkâd, kolggi čääʹcc lij pueʹrab. Čääʹʒʒ âânnmõš ǩeeʹttǩâni lij jooʹtti jiiʹjjes vääʹldest. Juukkâmčääʹʒʒ ǩeâttmõõžž da siʹllʼjummuž siâzztõõlât, jõs jiõk leäkku snäätnai, što čääʹcc lij puuʹttes.

Njeäʹššhuõll

  • Väʹččer poostvuuʹd meäʹccǩeâmpain lie njeäʹššleeʹtt, leša pueʹrab lij puʹhtted juõʹǩǩkaž jiiʹjjes njieʹššid meädda luâđast.
  • Mäddõõvvi njieʹšš piijât kåʹšǩǩnuuʹžnka leʹbe kompostooʹre da uʹcc meäʹrid põʹmmai da assâspoʹmmai vuäitt ââʹnned kuäʹcǩǩnjõssân. Puk jeeʹres njieʹšš kueʹddet jiijjad rååʹšnest meädda luâđast.
  • Rooskteʹmes luâđastjååttmõš

Nuuʹžneǩ

  • Meäʹccǩeâmpain lie kåʹšǩǩnuuʹžneǩ.

Instummuš

Leirrõõttmõš lij lååvlaž juõʹǩǩka vuõiggâvuõđi meâldlânji. 

Meäʹccǩeâmp

Väʹččer poostvuuʹdest lie nellj meäʹccǩeâmp, koʹst vuäitt insted iinn leʹbe kueʹhtt.

  • Pisternjargg (lääddas) lij Aanarjääuʹr tââʹvbeäʹlnn. Pisternjaarǥ nuõrtireeddast. Motorǩeâlkkraʹnni jåått kuâŋŋad.
  • Čueʹlsmueʹtǩǩ (lääddas)  lij Aanarjääuʹrest ääppla cäkkõõttâm Čueʹlsvuõn (Tsuolisvuona) čuõʹppiǩ da Čueʹlsjääuʹr (Tsuolisjavri) mueʹtǩ kõõskâst. Motorǩeâlkkraʹnni jåått ǩeâmp kuâŋŋad.
  • Raajjvueiʹvv (lääddas) lij äävai 1.6 - 30.9 da lij Väʹččer tuõddârõllsest Raajjvueiʹv vuärjjalbeäʹlnn.
  • Piilola (lääddas) åårr Nammijääuʹr nuõrtireeddast.

Vuåkrrǩeâmpp

Instummuš âʹlddvuuʹdest

  • Ǩeâmppinstummuš da leirrsââʹjj poostvuuʹd pirrõõzzâst lie Njeäʹllmest, Päärtõõǥǥâst, Čeʹvetjääuʹrest da Njäuddmest.
  • Kuõrjjtõõvvmõš lij lååvlaž juõʹǩǩka vuõiggâvuõđi meâldlânji. Aanarjääʹurest meäʹccǩeâmpai luʹnn lie tollsââʹji lââʹssen kuâttnallšem tollsââʹjjpääiʹǩ Zååradsuõllust, Tyllyluutâst da Pielpavuõnâst. Tollsââʹj käunnje Jõnn-Maura jiõŋŋkuõđâšm luʹnn da Veskonjaarǥ ooudâst Kuõrbbsuõllust.

Meäʹccǩeâmp

Aanarjääuʹrest liâ vitt meäʹccǩeâmp, koʹst vuäitt insted iinn leʹbe kueʹhtt.

Neävvai da reisspihttsi vuoʹkrjummuš

Liikkeemcõgldõsnallšem oummi kääzzkõõzz

  • Väʹččer poostvuuʹdest jie leäkku kääzzkõõzz liikkeemcõgldõsnallšem oummuid.

Võnnsin jooʹttji kääzzkõõzz

  • Vääl lie tiõttum väälltiõttin. Aanarjääuʹr võõnâsmäʹtǩǩ-kartt 1:50 000.
  • Võõnâs-säätk lie Aanrest, Veskonjaarǥâst da Njeäʹllmest.
  • Võõnâslueʹšttempääiʹǩ lie Âʹvvlest, Veskonjaarǥâst, Näŋŋnjaarǥâst, Njeäʹllmest, Äʹjj-jääuʹrest, Aanrest, Päärtõõǥǥâst da Njeʹǯǯjääuʹrest.

Jeeʹres kääzzkõõzz âʹlddvuuʹdest

  • Ââldmõs baaŋk, pååʹšt, apteekk, tiõrvâsvuõttkõõskõs, autt-teevvamstäällj da kaaup lie Âʹvvlest.
  • Kaaup da restraant lie Âʹvvlest, Njeäʹllmest da Čeʹvetjääuʹrest.
  • Puäʹlddemaunnâz kaaupšempäiʹǩǩ lij Njauddmest.